UTICAJ OČEKIVANJA NA OPAŽANJE SLOŽENIH VIZUELNIH STIMULUSA

Abstract

Vizuelna percepcija omogućava prijem i obradu vizuelnih informacija iz okruženja i djelovanje u skladu sa tim. Brojna istraživanja pokazuju da očekivanja mogu oblikovati taj proces, jer ona predstavljaju stanje uma nastalo na osnovu prethodnih informacija o tome šta je vjerovatno ili moguće u nadolezećem senzornom okruženju. Cilj ovog istraživanja je ispitivanje uticaja različitih vrsta očekivanja na percepciju složenih vizuelnih stimulusa. Varirana su dva faktora: vrsta očekivanja (pozitivno, negativno i neutralno) i vrsta stimulusa (dvostruke i trostruke slike), a pratila se tačnost u opažanju. Istraživanje je realizovano na uzorku od 75 ispitanika, studenata Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci. Ekperiment je kreiran u softverskom paketu SuperLab4.0 for Windows. Dobijeni rezultati ukazuju na to da razlike u tačnosti opažanja postoje, ali ne u očekivanom pravcu: ispitanici kod kojih su izazvana pozitivna očekivanja imali su najmanji broj tačnih odgovora. Složenost stimulusa nije imala efekat na tačnost opažanja. Opšti zaključak ovog istraživanja ukazuje na to da očekivanja mogu imati značajan uticaj na vizuelnu percepciju, ali rezultati takođe pokazuju da drugi faktori, poput složenosti stimulusa, možda nisu toliko ključni za tačnost opažanja. Dalja istraživanja su potrebna kako bi se dublje razumjelo kako različite vrste očekivanja oblikuju perceptivne procese i kako se ti efekti manifestuju u realnim situacijama.