SPECIFIČNA AKTIVNOST 40K I 137Cs U UZORCIMA ZEMLJE, SENA, MAHOVINE I MLEKA PRIKUPLJENIH SA PODRUČJA KOPAONIKA

Abstract

Kopaonik je najviša planina Srbije sa odličnim uslovima za gajenje malih i velikih
preživara. Obiluje brojnim prirodnim i kulturnim bogatstvima i jedan je od najvećih
turističkih centara u Srbiji. Cilj istraživanja je bio da se odredi specifi čna aktivnost
radionuklida 137Cs i 40K u životnoj sredini Kopaonika i da se dobijene vrednosti uporede
sa rezultatima dobijenim godinu dana posle černobiljskog akcidenta. Uzorci zemlje,
mahovine, sena i mleka su prikupljani na različitim nadmorskim visinama, sa šest
lokacija u opštinama Raška i Brus. Rezultati istraživanja su pokazali da je radioaktivni
137Cs i dalje prisutan u životnoj sredini Kopaonika, i to u uzorcima zemljišta i
mahovina. U zemljištu je najviša specifi čna aktivnost 137Cs detektovana na lokalitetu
Jošanička banja (142 Bq/kg), a u mahovinama na lokalitetu Lisina (228 Bq/kg). U
najvećem broju ispitivanih uzoraka zemljišta, specifi čna aktivnost 137Cs je bila duplo
manja u odnosu na vrednosti izmerene 1987. godine, što se podudara sa njegovim
fi zičkim vremenom poluraspada (30 godina). U uzorcima sena i mleka, specifi čna
aktivnost 137Cs je bila ispod praga detekcije, što ukazuje na to da ovaj radionuklid
nije uključen u lanac ishrane.