EKONOMSKA OPRAVDANOST ANALIZE CRP-a U ODNOSU NA ANALIZU LEUKOCITA KOD AKUTNIH UPALNIH PROCESA GORNJEG RESPIRATORNOG SISTEMA

Abstract

Akutne respiratorne infekcije (ARI), odnosno akutne upalne bolesti respiratornog sistema najčešće
su infekcije savremenog čovjeka, jer čine dvije trećine svih infekcija. Time su respiratorne
infekcije i najučestalije bolesti čovjeka uopšte. Odrasli u prosjeku obole 3 do 5 puta na godinu,
djeca obolijevaju češće, u prosjeku 4 do 7 puta, a ona s boravkom u kolektivu, vrtići, škole i slično
još češće – i do 10 puta na godinu. Nakon fizikalnog pregleda, laboratorijska dijagnostika
zauzima jako važno mjesto u konačnoj detekciji oboljenja. Danas je to najčešće CRP (C-reaktivni
protein) i vrijednost leukocita. Povišene vrijednosti oba parametra govore o postojanju
infekcije, dok snižene vrijednosti leukocita govore o virusnoj infekciji, koja isključuje propisivanje
antibiotika, te na taj način spriječava njihovu zloupotrebu i rezistenciju. Cjenovnik zdravstvenih
usluga na dan 1. 4. 2019 godine, pri Fondu zdravstvenog osiguranja Republike Srpske
navodi da analiza Leukocita u krvi košta 3,70 KM, a analiza CRP-a, 7,30 KM. Ciljevi rada:
uporediti vrijednosti CRP-a i leukocita u krvi kod pacijenata sa akutnom upalom gornjeg respiratornog
sistema, te na osnovu toga ispitati opravdanost određivanja istih sa ekonomskog stanovišta.
Metod: studija presjeka, retrospektivnog karaktera, provedana u Dom zdravlja Banja
Luka, u periodu 1. 1. 2019 – 31. 1. 2019 godine, obuhvatila je metodom slučajnog uzorka 100
ispitanika različitog pola i životnog doba sa dijagnozom akutne respiratnorne infekcije. Svim
ispitanicima nakon fizikalanog pregleda, urađena laboratorijska dijagnostika (CRP i Le) kao
upalni indikatori, nakon čega je postavljena konačna dijagnoza i ordinirana terapija. Rezultati:
Bez statistički značajne razlike u odnosu na pol i dob prema polu (p˃0,05). U istraživanju
je bio dominantan ženski pol (60%). Najdominatnije životno doba pacijenata je između 51
– 60 godina. Najčešće postavljena dijagnoza je upala ždrijela (J02), kod 36% pacijenata. Bez
statistički značajne razlike između normalnih i povišenih vrijednosti CRP-a i Le (p˃0,05). Na
osnovu vrijednosti Leukocita utvrđeno prisustvo 36 bakterijskih i 5 virusnih infekcija, dok je
na osnovu CRP-a utvrđeno prisutvo 49 uplanih procesa. Zaključak: Povišena vrijednost leukocita
daje podatak da se radi o bakterijskoj infekciji na osnovu koje ljekar ordinira određeni
antibiotik da li širokog spektra, ili radi antibiogram, pa ciljano propisuje antibiotik. Snižena
vrijednost leukocita govori o virusnoj infekciji. Povišena vrijednost CRP-a ukazuje na blagu upalu, virusnu infekciju, a može se naći i kod trudnica, te kardiovaskularnih bolesnika. CRP
je dobar opšti marker, te povišene vrijednosti ukazuju na upalni proces, ali ne i odakle upala
potiče. Na osnovu dobijenih rezultata možemo slobodno zaključiti da je vrijednost leukocita
sasvim dovoljan pokazatelj jednostavnog uplanog procesa, na osnovu kojeg se ordinira terapija,
te je mnogo ekonomičniji u odnosu na CRP.