Uporedna analiza svojstava različitih sorti lana uzgojenih u okolini Banjaluke

Abstract

U okviru ovog rada ispitivana je mogućnost uzgoja i izvršena uporedna analiza
svojstava različitih sorti lana uzgojenih u toku jedne godine u nizinskom kontinentalnom
području u okolini grada Banja Luka (Republika Srpska, Bosna i Hercegovina). Na
eksperimentalnim parcelama su zasijane tri sorte lana: Jitka (Češka), Venica (Češka)
i Zaječar (Srbija) uz primjenu istih agronomskih uslova, a nakon provedenih ogleda su
utvrđeni: visina, prečnik i prinos stabljike, sadržaj sjemena i sadržaj dugih i kratkih vlakana.
Za uzorke izdvojenih vlakana su utvrđeni: hemijski sastav (prateće supstance rastvorljive u
vodi, masti i voskovi, pektini, α-celuloza, hemiceluloze, lignin i pepeo), fizičko-mehanička
svojstava (dužina, finoća i prekidna jačina vlakana) i sposobnost zadržavanja vode (SZV).
Najbolja svojstva je pokazala češka sorta Venica, kod koje je utvrđena najveća prosječna
visina stabljike i najveći sadržaj vlakana koja su imala najveću dužinu, finoću i jačinu u
odnosu na sorte Jitka i Zaječar. Na osnovu provedenih ogleda i dobijenih rezultata može
se zaključiti da bi, s obzirom na količinu i kvalitet izdvojenih vlakana, revitalizacija predivog
lana na ovom području bila u potpunosti opravdana.