ПОСЛОВНЕ СТУДИЈЕ

THE IMPACT OF FINANCIAL MANAGEMENT AND CONTROL ON THE QUALITY OF FINANCIAL REPORTING IN THE PUBLIC SECTOR

2025-03-05T11:25:22+01:00

Financial management and control represent a relatively new phenomenon in public sector entities. Specifically, to enhance the efficiency and effectiveness of public sector operations within internal financial controls, a system of financial management and control has been developed. This system aims to mitigate or eliminate risks by identifying them promptly and improving the efficiency of public sector entities. This is a crucial general objective because the resources used by the public sector are public property, and all citizens are interested stakeholders in their operations. A successfully integrated and implemented financial management and control system ensures compliance with positive legal regulations, which reflects through the responsible expenditure of entrusted public funds, contributing to efficient and effective financial reporting. The responsibility for the implementation and successful existence of the financial management and control system lies with the head of the public funds user, i.e., the highest managerial level. This paper aims to highlight the impact of financial management and control on the quality of data presented in financial reports. Inaccurate financial reports provide a misleading picture of the returns and financial situation of an enterprise. The methods used in the research include the descriptive method and a survey questionnaire. The paper aims to make a theoretical contribution, expand existing fundamental knowledge in the field, and demonstrate how financial management and control affect the quality of data presented in financial reports, which can have consequences for investors when making business decisions based on financial reports.

NEW MODELS OF APPLIED MATHEMATICS

2025-03-05T11:21:34+01:00

Relying on modern pedagogical-psychological and didactic-methodical knowledge in university teaching, but also in modern innovative teaching, the application of new methods of learning, teaching and approaches in learning the content of applied mathematics with the aim of improving knowledge should achieve effects through usable knowledge. The teaching of applied mathematics should be connected with everyday experiences, but also with the creation of new models and their application. New models of applied mathematics should represent effective education that provides high quality knowledge and has a positive effect on general career development, thus contributing to the acquisition of applied knowledge that will contribute to the competence of the individual and ultimately the efficiency of the operations of those organizations that will employ personnel who have this knowledge. The full efficiency of the educational process, and then the fulfillment of work tasks, is achieved by acquiring applicable knowledge that maximally engages intellectual abilities.

THE IMPACT OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT ON THE ECONOMIC GROWTH OF THE REPUBLIC OF SRPSKA

2025-03-05T11:14:27+01:00

This research aims to explore the impact of foreign direct investment (FDI) on gross domestic product (GDP) per capita in The Republic of Srpska. Through data analysis from the period 2020-2023, using correlation, regression, and ANOVA analysis, we investigate the complex relations among these key variables of economic development. Our goal is to understand whether and to what extent foreign investments contribute to the economic growth of this region and what the impact of the COVID-19 pandemic and high inflation has been on this relation. Responding to this research question, our analysis indicates a strong positive correlation between FDI and GDP per capita, implying a significant positive impact of foreign investments on economic growth in The Republic of Srpska. Regression analysis further confirms this conclusion, showing that any increase in foreign direct investment results in an increase in GDP per capita. We have also identified the negative impact of the COVID-19 pandemic and high inflation on investments and GDP, highlighting the need for adequate policies and strategies to support economic recovery and sustainable growth.

CONFUCIANISM VERSUS CAPITALISM: CULTURE AS AN OBSTACLE AND/OR A STIMULUS TO THE ECONOMIC DEVELOPMENT OF NEWLY INDUSTRIALIZED ASIAN COUNTRIES

2025-03-05T11:24:06+01:00

The paper focuses on the influence of different cultures and religions on the economic system and trade in general, as well as on the differences between Eastern and Western capitalism in light of the influence of Confucian ethics and Protestantism, in particular. The long-lasting debate was perhaps given the strongest impetus by the extraordinary economic success of first Japan, and then the Asian newly industrialized countries and China. Although capitalism originated in the West, its development in the East Asian region implies certain cultural similarities between Protestantism and Confucianism. The article claims that neither reductionism nor the endless mystification of cultural features is an effective means of distinguishing the complexity of the Confucian experience in relation to the practices attributed to capitalism. The author introduces the term Protestant entrepreneurship. While most analysts believe that Protestant capitalism is responsible for the development of capitalism in the world, the author advocates the opinion that each belief system in different parts of the world has a positive impact on the economic system, but with different timing, appearances, intensity and effects. It is obvious that culture and religion are losing their importance as determinants of domestic and international politics in the context of the pressures of globalization. This process weakens traditional values and social groups such as the broader family, religious groups, etc., and causes a convergence of cultures. It is considered that the homogenization of world culture, or the amalgamation of cultures, has begun.

COMPARATIVE ANALYSIS OF MACROECONOMIC INDICATORS OF THE WESTERN BALKAN COUNTRIES

2025-03-05T11:18:09+01:00

The Western Balkans covers a small market consisted of six countries with less than eighteen million consumers and a total gross domestic product (GDP) of $144 billion, which is less than 1 percent of EU GDP. The region still lagging significantly behind the rest of Europe, with an average income per capita of only $7,650, which is only 14 percent of the EU average ($54,100). This paper is an insight into macroeconomic indicators for the observed countries, as well as their econometricstatistical analysis.

KONFUČIJANIZAM VERSUS KAPITALIZAM: KULTURA KAO PREPREKA I/ILI STIMULANS PRIVREDNOM RAZVOJU AZIJSKIH NOVOINDUSTRIJALIZOVANIH ZEMALJA

2025-03-05T10:58:30+01:00

Naučni rad se fokusira na temu uticaja različitih kultura i religija na privredni sistem i trgovinu generalno, kao i na razlike između istočnjačkog i zapadnjačkog kapitalizma u svetlu uticaja konfučijanske etike i protestantizma, posebno. Debati, koja traje dugo, možda je najjači impuls dao vanredan privredni uspeh prvo Japana, a potom azijskih novoindustrijalizovanih zemalja i Kine. Iako je kapitalizam potekao na Zapadu, njegov razvoj u regionu Istočne Azije implicira određene kultorološke sličnosti između protestantizma i konfučijanizma. U članku se tvrdi da ni redukcionizam niti beskrajna mistifikacija kultoroloških osobina nisu efikasno sredstvo razlikovanja kompleksnosti konfučijanskog iskustva u odnosu na prakse koje se pripisuju kapitalizmu. Autor uvodi pojam protestanstsko preduzetništvo. Dok većina analitičara veruje da je protestantski kapitalizam zaslužan za razvoj kapitalizma u svetu, autor zastupa mišljenje da svaki sistem verovanja, u različitim delovima sveta, ima pozitivan uticaj na privredni sistem, ali sa različitim timing-om, pojavnim oblicima, intezitetom i efektima. Vidljivo je da kultura i religija danas gube značaj kao determinante domaće i međunarodne politike u kontekstu pritisaka globalizacije. Ovaj proces slabi tradicionalne vrednosti i društvene grupe kao što su šira porodica, religiozne grupe, itd. i izaziva konvergenciju kultura. Smatra se da je počela homogenizacija svetske kulture, odnosno amalgamizacija kultura.

KOMPARATIVNA ANALIZA MAKROEKONOMSKIH POKAZATELJA ZEMALJA ZAPADNOG BALKANA

2025-03-05T10:54:26+01:00

Zemlje Zapadnog Balkana predstavljaju malo tržište od šest zemalja sa manje od osamnaest miliona potrošača i ukupnim bruto domaćim proizvodom (BDP) od 144 milijarde dolara, što je manje od 1 posto BDP-a EU. Region, i dalje, značajno zaostaje za ostatkom Evrope, sa prosječnim prihodom po glavi stanovnika od 7.650 dolara, što je samo 14 posto prosjeka EU (54.100 dolara). U radu su prikazani makroeekonomski pokazatelji za posmatrane zemlje, kao i ekonometrijsko-statistička analiza istih.

UTICAJ FINANSIJKOG UPRAVLJANJA I KONTROLE NA KVALITET FINANSIJSKOG IZVJEŠTAVANJA U JAVNOM SEKTORU

2025-03-05T10:59:46+01:00

Finansijsko upravljanje i kontrola predstavljaju relativno novu pojavu u subjektima javnog sektora. Naime, u cilju podizanja efikasnosti i efektivnosti djelovanja javnog sektora u okviru internih finansijskih kontrola razvijen je sistem finansijskog upravljanja i kontrole kako bi se djelovalo u pravcu ublažavanja ili otklanjanja rizika njihovim pravovremenim uočavanjem i podizanjem efikasnosti djelovanja subjekata javnog sektora, što je opšti cilj od presudne važnosti, jer su sredstva koja koristi javni sektor javna svojina i svi građani predstavljaju zainteresovane stejkholdere za njihovo djelovanje. Kroz uspješno ugrađen i implementiran sistem finansijskog upravljanja i kontrole obezbjeđuje se usaglašenost sa pozitivnom zakonskom regulativom, a što se reflektuje kroz odgovorno trošenje povjerenih javnih sredstava, doprinoseći efikasnom i efektivnom finansijskom izvještavanju. Odgovornost za implementaciju i uspješnu egzistenciju sistema finansijskog upravljanja i kontrole ima rukovodilac korisnika javnih sredstava, odnosno najviši upravljački nivo. Ovim radom želi se ukazati na uticaj finansijskog upravljanja i kontrole na kvalitet prezentovanih podataka u finansijskim izvještajima. Netačni finansijski izvještaji pružaju pogrešnu sliku o prinosima i finansijskoj situaciji preduzeća. Korištene metode prilikom istraživanja su: deskriptivna metoda i anketni upitnik. U radu se nastoji dati teorijski doprinos te proširiti postojeća fundamentalna saznanja iz navedene oblasti te prikazati kako finansijsko upravljanje i kontrola utiču na kvalitet prezentovanih podataka u finansijskim izvještajima, a što može imati posljedice za investitore prilikom donošenja poslovnih odluka na osnovu finansijskih izvještaja.

NOVI MODELI PRIMIJENJENE MATEMATIKE

2025-03-05T10:56:50+01:00

Oslanjajući se na savremena pedagoško-psihološka i didaktičko-metodička saznanja u univerzitetskoj nastavi, ali i u savremenoj inovativnoj nastavi primjena informacionih tehnologija, novih metoda učenja, poučavanja i pristupa u učenju sadržaja primijenjene matematike s ciljem unapređenja znanja treba da ostvari efekte kroz upotrebljiva znanja. Nastava primijenjene matematike treba da bude povezana sa svakodnevnim iskustvima, ali i stvaranjem novih modela i njihovom primjenom. Novi modeli primijenjene matematike bi trebali da predstavljaju efikasno obrazovanje koje obezbjeđuje visok kvalitet znanja i pozitivno djeluju na opšti razvoj karijere te tako doprinose sticanju aplikativnih znanja koja će doprinijeti kompetentnosti pojedinca i konačno efikasnosti poslovanja onih organizacija koje budu zapošljavale kadrove koji imaju ovakva znanja. Puna efikasnost obrazovnog procesa, a potom ispunjavanja radnih zadataka postiže se usvajanjem primjenjivih znanja koja maksimalno angažuju intelektualne sposobnosti.

UTICAJ STRANIH DIREKTNIH INVESTICIJA NA PRIVREDNI RAST REPUBLIKE SRPSKE

2025-03-05T10:48:00+01:00

Ovaj istraživački rad ima za cilj istraživanje uticaja stranih direktnih investicija (FDI) na bruto domaći proizvod (BDP) po glavi stanovnika u Republici Srpskoj. Kroz analizu podataka iz perioda 2020-2023. godine, koristeći korelacionu, regresionu i ANOVA analizu, istražiće se kompleksne veze između ovih ključnih varijabli ekonomskog razvoja. Cilj rada je razumjeti da li i u kojoj mjeri strane investicije doprinose ekonomskom rastu ovog regiona i kakav je bio uticaj pandemije COVID-19 i visoke inflacije na ovaj odnos. Odgovarajući na ovo istraživačko pitanje, analiza ukazuje na snažnu pozitivnu korelaciju između FDI i BDP-a po glavi stanovnika, što implicira značajan pozitivan uticaj stranih investicija na privredni rast u Republici Srpskoj. Regresiona analiza dodatno potvrđuje ovaj zaključak, pokazujući da svako povećanje u stranim direktnim investicijama rezultira povećanjem BDP-a po glavi stanovnika. Takođe, u radu je identifikovan negativan uticaj pandemije COVID-19 i visoke inflacije na investicije i BDP, ukazujući na potrebu za adekvatnim politikama i strategijama za podršku ekonomskom oporavku i održivom rastu.