PRIMUS GLOBAL

EFEKTI DIREKTNIH STRANIH ULAGANJA NA EKONOMSKI RAZVOJ BOSNE I HERCEGOVINE

2017-02-18T07:06:56+01:00

Sa makrostanovišta, investicije su determinanta privrednog razvoja u cjelini, ali i razvoja privrednih subjekata sa mikrostanovišta. Investicije ĉine nezaobilazan element svake ekonomske politike, jer se njihovom realizacijom ostvaruju pretpostavke, ne samo ekonomskog razvoja, već i stabilnosti privrednih i društvenih tokova. Strane direktne investicije predstavljaju veoma znaĉajan oblik u finansiranju globalne ekonomije i najzastupljenije su u finansiranju nacionalnih privredâ zemalja u razvoju i zemalja u tranziciji. Motivi investitora za transfere kapitala u druge zemlje su brojni, pa strane direktne investicije u svijetu kontinuirano rastu. Ekonomija Evropske unije je vodeća svjetska privreda sa najvišim stepenom otvorenosti, kako za uvoz, tako i za izvoz kapitala.
U radu je posebna paţnja posvećena i uticaju stranih direktnih ulaganja na ekonomski razvoj Bosne i Hercegovine. Naglasak je stavljen na aktivnosti koje je neophodno sprovoditi kako bi bila realizovana veća ulaganja. Uz korišćenje statistiĉko-kvantitativne analize, u radu je pokazano da je priliv inostranog kapitala osnovna pretpostavka generisanja i akcelerisanja ekonomskog razvoja i da priliv inokapitala ima pozitivan uticaj na ekonomski razvoj Bosne i Hercegovine. Praćenje i analiza razliĉitih instrumenata priliva inostranog kapitala, sa naglaskom na ulaganja u poslovne i slobodne zone i zajedniĉko ulaganje sa inoinvestitorima, nam nedvosmisleno ukazuje na ĉinjenicu da oni imaju razliĉit, ali dokazano pozitivan uticaj na makroekonomske veliĉine u Bosni i Hercegovini.

UVJETNA OSUDA KAO KAZNENOPRAVNA SANKCIJA

2017-02-18T07:06:57+01:00

U radu se prikazuje uvjetna osuda kao posebna kaznenopravna sankcija zastupljena u svim vaţećim kaznenim zakonima. Posebno je opisan nastanak uvjetne osude kroz povijest, njen znaĉaj i karakteristike u anglosaksonskom i kontinentalnom pravnom sistemu. Uĉinjen je osvrt i na djelomiĉnu uvjetnu osudu i opoziv uvjetne osude uslijed poĉinjenja novog kaznenog djela u vrijeme provjeravanja ili u sluĉaju neizvršenja posebnih obveza koje je Sud naloţio poĉinitelju kaznenog djela.

MARKETINŠKA KONCEPCIJA SA OSVRTOM I ULOGOM MARKETINGA U MALIM I SREDNJIM PREDUZEĆIMA

2017-02-18T07:06:58+01:00

Duh induvidualnog preduzetništva jedan je od najznaĉajnijih trendova u razvoju svjetske ekonomije. Brojni preduzetnici realizuju svoje snove stvarajući i upravljajući vlastitim poslovanjem uz advekatnu primjenu marketinške koncepcije. Ova nova poslovanja uvela su mnogobrojne nove proizvode i usluge, stvorila nove tehnologije, kreirala nova radna mjesta, otvorila mnoga inostrana trţišta i omogućila svojim osnivaĉima i vlasnicima priliku da rade ono u ĉemu su najbolji i u ĉemu imaju najviše zadovoljstva. Mala i srednja preduzeća predstavljaju znaĉajnu podršku svakom privrednom poslovanju. U tranzicijskim zemljama imaju još znaĉajniju ulogu jer se zbog problema prelaska iz marketinški neorijentisanih preduzeća u marketinški orijentisana preduzeća brţe prilagoĊavaju trţišnim uslovima poslovanja. Mala i srednja preduzeća glavni su pokretaĉi zapošljavanja, prilagodljivosti i konkurentnosti inovacija, socijalne i lokalne integracije u Evropi. U ovom radu prikazana je uloga marketing koncepcije, što je na današnjem stepenu razvoja privrede pokazano da poslovanje malih i srednjih preduzeća mora pratiti trţišne uslove poslovanja uz primjenu principa marketinga.

GLOBALNA EKONOMSKA KONTROLA

2017-02-18T07:06:59+01:00

Razvoj globalnog pokreta u svijetu nije se dešavao stihijski. Njegovo djelovanje je osmišljeno mnogo prije nego se krenulo u akciju ekonomskog osvajanja svijeta. Imperijalistiĉka politika „Velikog brata― (Sjedinjene Ameriĉke Drţave) i njenih saveznika prema neistomišljenicima, djelovala je organizovano i sistematiĉno sa unaprijed datim rješenjima, tj. kako i na koji naĉin svijet osvojiti ali bez upotrebe sile! Osvajaĉki oslonac ovakve politike bio je pozicioniran kroz djelovanje multinacionalnih kompanija, nacionalnih finansijskih institucija te korišćenje masmedija za osvajanje javnog mijenja. U ovom radu ćemo prikazati na koji naĉin i pomoću kojih metoda se vrši globalna ekonomska kontrola.

FLEKSIBILNI OBLICI ZAPOŠLJAVANJA U KONTEKSTU NAČELA KONKURENCIJE RADNIH SPOSOBNOSTI

2017-02-18T07:07:01+01:00

U ovom radu autor razmatra politiku zapošljavanja primjenom modela fleksibilnih oblika rada. U uvjetima globalizacije i jačanja tržišnog gospodarstva koji se temelji na slobodnom protoku robe, ljudi i kapitala prevladava trend uvođenja fleksibilnosti na tržištu rada. Fleksibilizacija radnih odnosa bitno mijenja tradicionalni koncept radnog odnosa a što se posebno odnosi na radno-pravni institut zasnivanja radnog odnosa. Za poslodavce to znači smanjivanje admnistrativno-birokratske procedure, manje troškova, mogućnost veće fluktuacije u području ljudskih potencijala i sl., dok za radnike takva politika može bitno narušiti socijalnu sigurnost. Nositelji politike rada očekuju fleksibilnije poslovanje i gospodarski rast prihvaćanjem modela fleksigurnosti. Radi se o modelu koji predstavlja kompromis između fleksibilizacije i sigurnosti radnog odnosa. Postavlja se pitanje, u kojoj mjeri će važeća normativno-pravna regulativa koja se odnosi na zasnivanje, a posljedično i na prestanak radnog odnosa, uspostaviti kompromis između fleksibilnosti i sigurnosti, te da li će sadašnja rješenja ispuniti očekivanja koja se odnose na zacrtane ciljeve koji se žele postići modelom fleksigurnosti.

ĈOVEK KAO UZROK ŠTETA I FAKTOR ZAŠTITE U INFORMACIONIM SISTEMIMA

2017-02-18T07:07:02+01:00

Tekst koji sledi jeste preraĊena (doraĊena) glava 5.1. knjige B. Rodić, G. ĐorĊević, Da li ste sigurni da ste bezbedni, „Produktivnost― AD, Beograd, 2004.
U praksi, razume se i literaturi, više puta je potvrĊeno da je ĉovek kljuĉni faktor informacione bezbednosti (IB), bilo sa strane nanošenja štete, bilo sa strane odrţavanja neophodnog nivoa te iste IB. Naime, u okviru sistematizacije faktora IB, ĉovek kao subjekat (a i objekat IB) zauzima posebno (kljuĉno) mesto.
Poziciju humanog faktora u okviru IB treba posmatrati iz više uglova. Prvo – zaštite40 ljudi, zaštite sa ljudima, i, zaštite – od ljudi.

MJERENJE REZULTATA IZ OBLASTI ZNANJA I ULOGA MENADŢMENTA U ORGANIZACIJI, RAZVOJU I PROMJENAMA PRIVREDNOG SUBJEKTA

2017-02-18T07:07:03+01:00

U poĉetnom dijelu rada dat je kratki uvod za upoznavanje i cilj teme. Centralni dio rada zauzima oblast mjerenje rezultata u oblasti znanja, što u praksi predstavlja poseban izazov za menadţment organizacije. S tim u vezi, predstavljene su dvije odrednice za mjerenje rezultata. To su mjerenje rezultata u organizacijama koje uĉe i mjerenje rezultata u ekonomiji znanja. Kao bitan elemenat u funcionisanju organizacije predstavljena je uloga menadţmenta u razvoju i promjenama organizacija. Izgradnja organizacije koja uĉi, kroz teoriju, metode i instrumente funkcionisanja, te integracija u organizacionu infrastrukturu su dio koji je osnov za pravilan pristup menadţmenta. U završnom dijelu izneseni su praktiĉni prijedlozi za izgradnju organizacije koja uĉi. Na kraju je dat zakljuĉak na predstavljenu tematiku u radu.

UTICAJ INFORMACIONO KOMUNIKACIONIH TEHNOLOGIJA NA RAD JAVNE

2017-02-18T07:07:05+01:00

Informaciono-komunikacione tehnologije (ICT) u sve većoj mjeri preuzimaju i najvitalnije funkcije ljudske djelatnosti, pa tako i javnu upravu. Ovaj rad treba da ukaţe da sadašnji nivo razvoja javne uprave nije zadovoljavajući i neophodno je brţe uvoĊenje novih elektronskih servisa, nedupliranje nekih aktivnosti, te brţe uoĉavanje i rješavanje problema u vezi sa usklaĊivanjem pravnih propisa i racionalizacijom procedura kako bi rad javne uprave bio еfikаsniјi. Budući dа dјеlоkrug rada оrgаnа uprаvе оbuhvаtа gоtоvо svе sеgmеntе ţivоtа društvеnе zајеdnicе, bеz kvаlitеtnе јаvnе uprаvе kоја је spоsоbnа sprоvоditi оdlukе vlаsti društvо stаgnirа ili nаzаduје, stvаrа sе nеzаdоvоlјstvо grаĊаnа i privrednih subjekata, а pоslјеdicе sе оdrаţаvајu nа svа pоdruĉја društvenog ţivota.

KORUPCIJA

2017-02-18T07:07:06+01:00

Korupcija je sveopšta i univerzalna društvena pojava i javlja se kada i samo društvo, samo što usavršava svoje metode i stalno nalazi naĉina da se širi i bude sve prisutnija. Njen osnovni karakter je slabljenje uloge drţave i nosilaca javne vlasti da bi uzurpacijom opštedruštvena svojina bila pretvorena u privatnu i liĉnu nesaglasno aktuelnim pozitivnopravnim propisima. Najslabije i najosetljivije tkivo društva gde se korupcija utemeljuje jeste, pre svega, zloupotreba ovlašćenja nosilaca javnih funkcija i izraţena privatna pohlepa da se ima što više pa ĉak i ono što je zaštićeno bogatstvo društva, s tim što apetiti liĉnog i privatnog na raĉun opšteg društvrnog stalno rastu. Sve ove konstatacije zahtevaju usklaĊenu meĊunarodnu, nacionalnu sihhronizaciju i borbu protiv korupcije, pre svega putem pravne drţave, odgovarajuće legislative pa do preduzimanja konkretnih aktivnosti od strane nadleţnih organizacija i institicija.

NOVI PRISTUP POSMATRANJU TEORIJE ORGANIZACIJE ZASNOVAN NA BAZAMA ZNANJA I SEMANTIĈKOM VEBU

2017-02-18T07:07:08+01:00

Da bi se efikasno vodila, bilo koja organizacija zahtijeva odreĊeni nivo poznavanja njenih osnovnih karakteristika i principa, a da bi efikasno mogli da je vode, menadţeri moraju imati odgovarajuća znanja za organizovanje, odluĉivanje i upravljanje. U ovom radu prezentujemo novi koncept primjene baza znanja i semantiĉkog veba za jednostavnije dolaţenje do neophodnih znanja onih koji odluĉuju. Ako ţele donosti kvalitetne odluke i obezbijediti konkurentsku prednost za svoj poslovni system u ovako izazovnom vremenu, oni moraju moći da veoma brzo doĊu do neophodnih znanja. Ovdje prezentujemo prijedlog novog rješenja zasnovanog na bazama znanja i semantiĉkom vebu, koji do sada nije primjenjivan u teoriji organizacije, a posebno ne na ovim prostorima. Ovakvo tehnološko rješenje moţe veoma brzo obezbijediti neophodna znanja svima onim koji odluĉuju. Da bismo pokazali kako taj koncept moţe da funkcioniše, bazu znanja smo aţurirali samo osnovnim znanjima iz teorije organizacije.

ZAŠTITA PRAVA RADNIKA

2017-02-18T07:07:09+01:00

Institut zaštite prava radnika iz radnog odnosa propisan je Zakonom o radu i omogućava radniku da, ako doĊe do povrede nekog prava, zahtijeva njegovo ostvarivanje. Radnik koji smatra da mu je povrijeĊeno pravo iz radnog odnosa moţe da se obrati poslodavcu; pokrene postupak za mirno rješavanje radnog spora; podnese tuţbu nadleţnom sudu za zaštitu tog prava, ili pak da se obrati inspektoru rada radi zaštite prava iz radnog odnosa.

KORUPCIJA U SVJETLU TRANZICIJSKIH I DEMOKRATSKIH PROCESA U BOSNI I HERCEGOVINI

2017-02-18T07:07:10+01:00

Korupcija je stara koliko i organizovano ljudsko društvo i prisutna je u svim drţavama i sistemima i svi, sa manje ili više uspjeha bore se protiv ove pošasti. Nesporna je ĉinjenica da ona danas predstavlja jedno od gorućih pitanja modernog doba, kako razvijenih, tako i nerazvijenih zemalja. Nivo korupcije je razliĉit u svakom društvu. Razlika je samo u tome što se u razvijenim i pravno ureĊenim zemljama korupcija lakše kontroliše jer se vrši sistematska borba protiv nje, dok u zemljama u tranziciji, u kojoj se nalazi i Bosna i Hercegovina, ona je postala sastavni dio opšteg društvenog stanja i tzv. sistemska bolest odnosno izraz vladavine korumpirane politike. Zemlje u tranziciji su posebno osjetljive na korupciju, prvenstveno zbog toga što prolaze kroz fazu institucionalne rekonstrukcije, kada dolazi do bitnih izmjena pravila koja odreĊuju ponašanje ekonomskih i politiĉkih aktera u zemlji.95 Naime, u takvim zemljama dolazi do naglog napuštanja prethodnog društvenog sistema, prije nego što su izgraĊene i prihvaćene institucije novog društvenog sistema. Ovakva situacija, svakako, podstiĉe i stvara široke mogućnosti za korupciju jer javne instutucije ne funkcionišu prema jasnim i transparentnim pravilima i mehanizmima koji bi garantovali pozivanje na odgovornost pojedinaca i grupa.

TEORETSKE OSNOVE LIZINGA I NJEGOVA PRIMJENA NA PROSTORU BOSNE I HERCEGOVINE

2017-02-18T07:07:12+01:00

Ako u današnje vrijeme ţelimo poslovati na savremen naĉin, jedno od osnovnih pitanja koje postavi svaki generalni menadţer zajedno sa upravnim odborom kompanije je kako obezbijediti sredstva za nesmetano poslovanje, a da se pri tome ne ugroze likvidnost i solventnost preduzeća. Ĉesto je iz redovnog poslovanja jako teško obezbijediti finansijska sredstva, pa se ista pokušavaju pribaviti i iz drugih izvora kao što su kratkoroĉni i dugoroĉni izvori finansiranja, kao i iz nekih od specifiĉnih oblika. Jedan od specifiĉnih oblika jeste i finansiranje putem lizinga. Rijeĉ lizing (eng. leasing) je engleskog porijekla koja potiĉe od imenice „lease― što bi znaĉilo zakup ili najam. Lizing je u današnjem savremenom poslovanju sloţen, samostalan, raĉunovodstveni i pravni posao. Kod lizing finansiranja su uvijek tri subjekta u igri: dobavljaĉ opreme ili prodavac, lizing društvo (davalac lizinga) i primalac lizinga (korisnik predmetna lizinga). Nabavka osnovnih sredstava putem lizinga u odnosu na njihovu kupovinu daje primaocu lizinga odreĊene prednosti, ali ponekad moţe imati i negativan efekat za poslovanje.
Kao što je već pomenuto, u radu će biti dat kratak osvrt na kratkoroĉne i dugoroĉne izvore finansiranja, pojam lizinga, njegovu praktiĉnu primjenu, analizu boniteta klijenta i procjenu rizika, te prednosti i nedostatke lizinga.

PRIMJENA STEĈAJA KOD PRIVREDNIH SUBJEKATA I ULOGA MARKETINGA

2017-02-18T07:07:13+01:00

Jedan od najvećih izazova za sve nacionalne ekonomije predstavlja rješenje problema zaposlenosti. Stoga su se vrlo ĉesto nastanak steĉaja i njegove reorganizacije, te razvoja usluţnog sektora vezivali za stvaranje novih radnih mjesta, kao najbolji naĉin za apsorbovanje viška radne snage i problema posrnulog privrednog subjekta. U toku posljednjeg perioda, kroz steĉaj i razvoj usluţnog sektora, postignuti su znaĉajni uspjesi prevazilaţenja problema posrnulih preduzeća, te ublaţene mnoge posljedice loše privatizacije i posljedice ratnih recesija, kao i podsticanje svakog ekonomskog oporavka. Zahvaljujući velikom znaĉaju advekatnog sprovoĊenja steĉaja i znaĉaju pravih usluga i njegovom velikom uĉešću u ekonomiji razvijenih zemalja, sve se više pojavljuju izazovi „pravovremenog steĉaja i usluţnog društva― i „usluţna ekonomija―. Ekonomska aktivnost društva determiniše prirodu naĉina na koji ljudi ţive i na osnovu ĉega se mjeri standard ţivljenja i privreĊivanja. Korišćenjem industrijskih privrednih modela za upravljanje usluţno zasnovanim korporacijama, stvara se tako mali uticaj, koliko i upotreba modela farme za voĊenje preduzeća. Aktivnosti povezane za primjenom znanja, primjenom vaţećih zakonskih propisa inovacijom i tehnologija pojavljuju se radi ispunjavanja društvenih i privatnih ciljeva.

MONETARISTIĈKA TEORIJA

2017-02-18T07:07:14+01:00

Monetarizam, kao škola makroekonomske misli, javlja se krajem ĉetrdesetih i polovinom pedeset-ih godina zahvaljujući radovima Miltona Friedmana koji je njen najznaĉajniji predstavnik.
Ono što je za sigurno obezbijedilo pobjedu monetarizma nad, ne samo kejnzijancima, već i ostalim makroekonomskim školama, jeste ĉinjenica da su upravo oni pruţili kreatorima ekonomske politike jednostavne ali i efikasne instrumente u ispitivanju ekonomskih ciljeva. Dokazali su da je inflacija veliki problem u privredi, da se moţe otkloniti ponudom novca koja je po njima bila najznaĉajniji instrument ekonomske politike.

PRIMJENA FAZZY LOGIKE KOD RJEŠAVANJA PROBLEMA EKSPERTNOG SISTEMA

2017-02-18T07:07:15+01:00

Fazzy logika je grana matematike koja se bavi nepreciznim podacima i problemima koji mogu da imaju više rješenja. Za razliku od bolove logike, koja je ugraĊena u raĉunare i koja poznaje samo odluke tipa taĉno-netaĉno, fazzy logika rješava probleme na naĉin koji više podsjeća na ljudsku logiku. Umjesto da se koristi samo binarno 1 i 0 kao odgovori, fazzy logika koristi ĉitav niz vrijednosti koje mogu da se naĊu izmeĊu tih vrijednosti. Fazzy logika se koristi za rješavanje problema ekspertnih sistema i sistema koji treba da daju odgovore na vrlo promjenjivim, nepostojanim i nepredvidivim uslovima.

OPŠTINA GRADIŠKA – STRUKTURA I SISTEM UPRAVLJANJA

2017-02-18T07:07:16+01:00

U ovom radu analizirani su struktura i sistem upravljanja vlasti na nivou Opštine Gradiška. Posebna paţnja je posvećena opštinskom upravnom odboru (OUO) koji se sastoji od svih relevantnih institucija socijalnog sektora i profesionalaca koji koordiniraju i upravljaju opštinom na lokalnom nivou.

KOMPJUTERSKI VOĐENO DIZAJNIRANJE I IZRADA ZUBNIH NADOKNADA

2017-02-18T07:07:18+01:00

CAD/CAM (raĉunarom voĊeno dizajniranje / raĉunarom kontrolisana izrada) tehnologija u suštini omogućuje kreiranje dvodimenzionalnih ili trodimenzionalnih modela i njihovu materijalizaciju putem numeriĉki voĊenih mašina. Najvaţniji segment izrade zubnih nadoknada pomoću sistema koji koriste CAD/CAM tehnologiju, predstavlja premjeravanje preparacije zuba u ustima pacijenta ili na radnom modelu. CAD/CAM je akronim od engleskih rijeĉi computer-aided design/computer-aided manufacture, odnosno stomatološki raĉunarski podrţan dizajn i raĉunarski podrţana izrada inleja, onleja, krunica i mostova. U cilju efikasnijeg rada, smanjenja troškova, povećanja zadovoljstva kod korisnika-pacijenta i konaĉno ostvarenja profita, mnoge stomatološke ordinacije u svijetu su njihovu paţnju bile usmjerile na implementaciju savremenih IT rješenja u svakodnevnoj praksi. Pored specijalizovanih softvera za upravljanje ordinacijom, upravljanje zalihama i sliĉno ili hardvera poput upotrebe lasera u estetskoj stomatologiji ili intraoralnih kamera, u skorije vreme na znaĉaju dobija i primjena CAD/CAM tehnologije na polju protetike. Brojni istraţivaĉi su prezentovali razliĉite pristupe metodi 3D skeniranja preparacije zuba. Najvaţnije osobine zbog kojih su optiĉke metode izrasle u lidera 3D skeniranja su: visoka preciznost, široko polje i brzina skeniranja, kao i ergonomija samog instrumenta. U radu su prikazane prednosti korišćenja ove tehnologije, kao i zadovoljstvo pacijenata i stomatologa korišćenjem sistema kao: Cercon, Celay, Cerec, Lava, Everest, koji predstavljaju imperativ u savremenoj stomatologiji u kreiranju fiksnih nadoknada zuba.

AGILNO PLANIRANJE I PROCJENJIVANJE

2017-02-18T07:07:19+01:00

U današnje vrijeme, kako velike tako i male, firme traţe naĉine za kvalitetniji odgovor zahtjevima trţišta što ih tjera na uvoĊenje metodologija u voĊenju projekata. Prilikom uvoĊenja metodologija, firme bi, u stvari, htjele biti konkurentnije na trţištu i profitabilnije, a to se popularno danas naziva agilne firme.
Ako ţelimo da projekat ima imalo šansi za uspjeh, jedan od najbitnijih ĉinilaca za kojim moramo posegnuti je dobro razraditi metodologiju. Projektnih metodologija ima raznih, ugrubo ih moţemo podijeliti na dvije grupe: tradicionalna metodologija i agilna metodologija.

LIGA NARODA – ZAĈETNIK INSTITUCIONALIZACIJE MEĐUNARODNIH ODNOSA

2017-02-18T07:07:20+01:00

Osnivanje Ujedinjenih nacija nije prvi pokušaj osnivanja svjetske mirovne organizacije. Budući da su bili pod utiskom zastrašujućih ljudskih i materijalnih gubitaka nakon Prvog svjetskog rata, politiĉari su se zauzimali za saradnju meĊu narodima i spreĉavanje ratova. Godine 1918. potpisano je primirje izmeĊu Njemaĉke i sovjetskih snaga, a da su se evropski drţavnici ponašali u skladu sa pravilima, do rata ne bi ni došlo. Tokom 1914. i 1915. godine strategija i vanjska politika se razrušila i svi su ţeljeli pobjedu, što je ostavilo malo prostora za diplomatiju i dovelo do rata. Svjetski rat je poĉeo kao kabinetski ali je on ispoljio SAD koje su stupile na meĊunarodnu scenu sa samopouzdanjem, snagom idealizma. SAD su ignorisale ravnoteţu snaga na kojoj su se zasnivali svi evropski sporazumi.

ULOGA MINISTARSTVA PROSVJETE I KULTURE U SISTEMU OBRAZOVANJA RS

2017-02-18T07:07:21+01:00

Ministarstvo prosvjete i kulture je centralno tijelo drţavne uprave u Republici Srpskoj koje obavlja upravne i druge poslove koji se odnose na predškolsko obrazovanje, osnovnoškolski i srednjoškolski odgoj i obrazovanje u zemlji i inostranstvu. Obavlja upravne i druge poslove, kao što su: nastavni planovi i programi, udţbenici, razvitak školstva, struĉno obrazovanje i usavršavanje vaspitaĉa, uĉitelja i nastavnika, uĉeniĉki standard, inspekcijski i struĉno-pedagoški nadzor, osnivanje i nadzor nad zakonitošću rada ustanova, osiguravanje materijalnih i finansijskih uslova za rad u vaspitanju i obrazovanju, te druge poslove koji se tiĉu osposobljavanja djece, mladih i odraslih za sticanje tehniĉkih znanja i vještina.