JOVAN RAŠKOVIĆ UTIŠANI GLAS DOGOVORA I RAZUMA U SRPSKO-HRVATSKIM ODNOSIMA

Abstract

Jovan Rašković bio je značajna naučna i politička ličnost u godinama koje su prethodile raspadu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ). Upamćen je po svom zalaganju za prava Srba u Hrvatskoj i kao osnivač Srpske demokratske stranke (SDS) 1990. godine. Rašković je nastojao da se izbori za (manjinska) prava Srba demokratskim i institucionalnim sredstvima, koristeći umjerenost i dijalog kao primarni pristup u svom političkom djelovanju. Ovaj rad istražuje političko i intelektualno nasljeđe Jovana Raškovića, istaknutog psihijatra, akademika i političkog lidera, čija je uloga tokom raspada SFRJ bila značajna, ali i često osporavana. Fokusirajući se na njegove napore da spriječi širi sukob između Srba i Hrvata tokom turbulentnog perioda krajem 1980-ih i početkom 1990-ih godina, ovaj rad smješta Raškovića u širi kontekst postkomunističke tranzicije, rastućeg nacionalizma i etničke polarizacije u bivšoj Jugoslaviji. Oslanjajući se na niz istorijskih, političkih i drugih izvora, rad kritički procjenjuje tvrdnje da je Rašković doprinio eskalaciji etničkog sukoba. Umjesto toga, rad argumentuje da je Raškovićeva politička marginalizacija, izazvana neprijateljskim hrvatskim nacionalizmom i usponom radikalnijih snaga u srpskoj političkoj sferi, potkopala njegovu viziju i napore da obezbjedi mirnu koegzistenciju. Kroz analizu njegovih spisa, javnih govora i dostupnih članaka, ovaj rad tvrdi da Rašković predstavlja potisnuti glas uzdržanosti čiji neuspjeh da utiče na tok događaja označava propuštenu priliku za mirnije rješenje srpsko-hrvatskog sukoba. U krajnjoj liniji, studija doprinosi nijansiranom razumevanju Raškovića kao proizvoda svog vremena i potencijalne alternative putu koji je doveo do rata.