Metodološka komplementarnost sociologije i istorije u proučavanju demografskih procesa

Abstract

Pravilno i tačno interpretirani istorijski podaci kroz vrijeme prepoznatljivost
su ozbiljnih naučnih istraživanja koja traže svoje sociološko objašnjenje i
tumačenje. Neophodnost komplementarnosti sociologije i istorije u naučnoj
misli uviđa se u različitim vremenskim periodima shodno naučnim strujanjima
i tendencijama u ove dvije discipline. Predmeti sociologije i istorije su,
dijelom, identični, ali su putevi kojima dolaze do saznanja različiti. Njihova
povezanost vidljiva je u jedinstvu različitih saznjanih ciljeva. Istorijska
proučavanja zasnivaju se na konkretnom i idividualnom, a sociološka na
utvrđivanju opštih zakonitosti u istorijskim događanjima. Jedan od naučnih
i stručnih fenomena koji se može proučavati uz značajan stepen disciplinarne
saglasnosti sociologije i istorije je i problem demografskih pomjeranja, odnosno
procesa. Razmatranje demografskih kretanja jednog ili različitih društvenih
perioda spada u polje istorijske sociologije, koja se kao naučna disciplina
konstituiše tokom poslednjih decenija XX vijeka. Demografski pokazatelji
iskazani kroz statističku ili emipirijsku građu predstavljaju istorijsku evidenciju,
a njihovo objašnjenje je predmet sociološke teorije. Demografske pojave
i demografska kretanja imaju svoje istorijsko trajanje i istorijsko utemeljenje.
Sociološka proučavanja demografskih kretanja, i kroz istoriju, a i u savremenom
trenutku doprinose defi nisanju i utvrđivanju demografske strukture kao
jedne od podstruktura društva. Iz tih razloga je pri proučavanju demografskih
kretanja neophodna metodološka komplementarnost, kao i međusobno
obostrano dopunjavanje sociologije i istorije.