Validnost Dirkemove klasične studije samoubistva u XXI vijeku Studija slučaja – Bosna i Hercegovina

Abstract

Cilj rada je naučna deskripcija Dirkemovog poimanja samoubistva i
prikupljenih podataka o broju slučajeva samoubistva, te eksplanacija
samoubistva na osnovu preovlađujućeg društvenog konteksta odnosno
društvenih faktora. Polazište rada je problem samoubistva, kao
globalne pojave, koja prijeti ugrožavanjem javnog zdravlja zemalja
svijeta, zbog čega uslovljava potrebu uvođenja multisektorskih strategija
prevencije, te kontinuiranog izučavanja. Otuda predmet istraživanja
predstavlja provjera validnosti klasičnih socioloških stajališta
o društvenim uzrocima samoubistava i to u bosanskohercegovačkom
društvu početkom XXI vijeka odnosno traganje za odgovorom na pitanje
– Da li Dirkemova klasična sociološka studija o samoubistvu
može da objasni stopu samoubistava u Bosni i Hercegovini (u daljnjem
tekstu BiH) početkom XXI vijeka, odnosno da li važi klasična
pretpostavka o društvenoj uslovljenosti samoubistva? U radu su
korištene opštenaučne metode: hipotetičko – deduktivna, statistička
i induktivna, te studija slučaja za prikupljanje podataka. Ishodi istraživanja
proizlaze iz verifikovanja klasičnih pretpostavki o uzrocima
samoubistava u savremeno doba, te iz rasvjetljavanja društveno
određenih uzroka samoubistava i potencijalnih mjera njihove prevencije.
Stopa samoubistava u BiH početkom XXI vijeka potvrđuje
pretpostavku o društvenoj određenosti samoubistva. Istinitost pretpostavke
o većoj stopi samoubistava u ratnim nego u mirnodopskim
okolnostima se pokazala. Dokazan je i uticaj ekonomskog zastoja i
starosti na stopu samoubistava u BiH početkom XXI vijeka, a validna
je i pretpostavka o većoj ženskoj otpornosti na samoubistvo.