Marks je uzroke mnogih društvenih protivrječnosti, sukoba iantagonizama u društvu pronašao u načinu proizvodnje, klasnim sukobima, državi ipolitičkom uređenju društva da bi upravo na taj način i došao do određenja pojmabirokratije. Birokratija ne predstavlja ništa drugo do državni formalizam građanskogdruštva – ona je „državna svijest”, „državna volja” i „državna moć” koja štitiimaginarnu opštost posebnog društvenog interesa.Birokratija i proces birokratizacije predstavljaju za Vebera pravi primjerracionalizacije. Veber je isticao da se ljudi okreću od tradicionalnih vrijednosti koje suzasnovane na iracionalnosti, sentimentalnosti, tradiciji, praznovjerju, običajima, religijii krutim navikama i da se sve više okreću prema racionalnim, kalkulantskim,proračunatim, efikasnim i interesnim orijentacijama ličnog i društvenog djelovanja.Tako je tradicionalno predindustrijsko društvo ustupilo mjesto modernomindustrijskom društvu u kojem nema prostora za osjećanja, već za razvoj nauke,tehnologije i birokratske organizacije i upravljanja društvom. U osnovi razvoja novogdruštva nalazi se racionalizacija, odnosno organizacija društvenog života (ekonomskog,političkog, kulturnog) prema principima efikasnosti. Razvoj industrijskog kapitalizmasamo je potvrđivao ulogu racionalizacije u organizaciji ukupnog društvenog života. A,da bi taj razvoj mogao biti ostvaren, neophodna je visoko organizovana racionalnaorganizacija koju Veber pronalazi upravo u – birokratiji.
