EKOLOŠKE POLITIKE U BOSNI I HERCEGOVINI LIMITIRAJUĆI FAKTOR TRANZICIONOG I PODIJELJENOG DRUŠTVA

Abstract

U bosansko-hercegovačkom, tranzicionom i podijeljenom društvu
nemoguće je definisati, usvojiti i provoditi konzistentnu ekološku politiku zbog
strukture Bosne i Hercegovine kao specifične države, komplikovanog političkog
sistema i organizacije institucija, njihove nerazvijenosti i sklonosti korupciji i
zloupotrebama. Organizacija države, stvara privid decetralizovane vlasti mada je ona u
suštini centralizovana na entitetskom, kantonalnom ili nivou Distrikta. Duboka
podijeljenost društva je, zajedno sa drugim faktorima, razlog sveukupne pravne
neefikasnosti. Pošto je godinama bio izražen otpor usvajanju zakonske regulative iz
oblasti zaštite prirodne sredine, to je uticalo na selektivnu primjenu ekoloških zakona i
naglašen otpor usaglašavanju sa zakonima Evropske unije. U BiH je evidentna politička
podrška građana nacionalnim elitama, kada su u pitanju dnevnopolitičke teme, na
jednoj, i prisustvo totalne apatije za ekološke teme na drugoj strani.
Osim političko-institucionalnih, na odsustvo funkcionalne ekološke politike
snažno utiču ekonomski uzroci. BiH se, zbog ekonomske nerazvijenosti, nalazi na dnu
ljestvice evropskih i svjetskih ekonomija. Posljedice su siromaštvo, korupcija, nizak
nivo obrazovanja i političke kulture stanovništva, što neminovno utiče na neracionalno
korištenje prirodnih resursa. Lošem ekonomskom ambijentu doprinose i katastrofalne
posljedice rata (ekonomske, socijalne i ekološke), i proces tranzicije, zasnovan na
rođačkoj akumulaciji kapitala i logici profita, u kojoj nema mjesta za ekologiju.
Naglašen je i uticaj stranog faktora, što Bosnu i Hercegovinu, poslije jednog vijeka,
ponovo stavlja u (neo)kolonijalni položaj. Ekonomska neefikasnost nužno se odražava
na sve segmente ekološke politike, jer su pitanja zaštite životne sredine u BiH na dnu
ljestvice prioriteta.