Mjesto neregulisane ekonomije u sistemu nacionalnih računa

Abstract

U svim zemljama postoje određene ekonomske aktivnosti koje zaobilaze državni sistem regulacije (tzv. neregulisana ekonomija). Te
aktivnosti, iako nisu formalno-pravno registrovane, ostavljaju tragove u privrednim tokovima, pa ih je neophodno statistički obuhvatiti prilikom
sastavljanja nacionalnih računa. Generalno, podaci o nivou ukupnog BDP-a bez uključene neregulisane ekonomije bi obezbjeđivali
pogrešnu sliku o nivou razvijenosti privrede određene zemlje. U tom kontekstu, u ovom članku akcenat je stavljen na statistički pogled
na neregulisanu ekonomiju. Obrazloženi su pojavni oblici neregulisane, odnosno neosmatrane ekonomije koji su identifikovani u okviru
UN-ovog sistema nacionalnih računa. Kako sistem nacionalnih računa, zbog svog međunarodnog karaktera, pruža samo najopštije definicije,
predstavljena su i dva najčešće primijenjivana analitička okvira za identifikaciju, mjerenje i uključivanje neosmatrane ekonomije u
nacionalne račune – ISTAT-ov i Eurostatov. Ovo je utoliko značajnije, jer i statističke agencije u BiH slijede preporuke evropske statistike
i u obračun službenog BDP-a uključuju i korekciju za neregulisanu ekonomiju.