Matrična forma kompromisne optimizacije funkcionalne ishrane // Matrix Form of Compromising Optimization of Functional Nutrition

Abstract

Funkcija ishrane ljudskog organizama jeste da se obezbijede hranljivi sastojci potrebni za njegovo optimalno funkcionisanje. Poznato je da se zahtjevi ishrane razlikuju prema zdravstvenom stanju, fizičkoj kostituciji, starosti, polu, psihofizičkom opterećenju i drugim internim i eksternim faktorima svakog pojedinca.
Moderan način života karakterišu, pored ostalog, nekvalitetna, neredovna ishrana u kombinaciji sa intenzivnim psihičko – psihološkim opterećenjima, pretežno „sjedelački“ životni stil, nedovoljno kretanje i izostanak boravka u prirodi. Takav stil života intenzivno korelira sa brojnim zdravstvenim problemima, pri čemu se brojni mogu prevenirati, pa i „liječiti“ formulacijom adekvatne ishrane, čija struktura i kvalitet podižu funkcionalnu potentnost ljudskog organizma kao složenog sistema .
Jedna od osnovnih karakteristika sistema sastoji se u tome da se promjene na jednom elementu direktno ili posredno reflektuju na sisitem kao cjelinu. Brojni su pokušaji da se „propišu“ adekvatni programi ishrane, koji u velikom broju uzrokuju rezistenciju korisnika, jer se odnose na ograničavanje, izbacivanje pojedinih namirnica, zatim nemogućnost ili nepristupačnost propisanih komponenti jelovnika, neadaptivnost i nefleksibilnost programiranih režima ishrane.
Ishrana ljudskih organizama, kao složenih sistema, treba da omogući odgovarajući kvalitet koji se iskazuje i mjeri sadržajem ugljikohidrata, masnoća, proteina, vode, vitamina i minerala sa jedne strane, sa potrebama, mogućnostima, dostupnošću pojedinih namirnica, platežnom moći i ličnim preferencijama individualnih korisnika sa druge strane. Podizanje stepena fleksibilnosti, adaptivnosti, dostupnosti programa ishrane usklađene sa individualnim zahtjevima i potrebama različitih korisnika uz očuvanje potrebne visine kvaliteta i kvantiteta iste, moguće je postići i održavati korištenjem optimizacionih modela iz sfere kompromisnog programiranja.