Поремећај контроле импулса и облици репетитивног понашања у Паркинсоновој болести

Abstract

Dopamin je jedan od ključnih neurotransmitera u mozgu čiji poremećaj funkcijedovodi do brojnih neuroloških i psihijatrijskih poremećaja. Parkinsonova bolestpredstavlja prototip poremećaja motorike, ponašanja i pamćenja u čijoj osnovise nalazi poremećaj funkcije dopamina. Antiparkinsona terapija dovodi doznačajnog poboljšanja motornih poremećaja, ali istovremeno može biti uzrokčitavog spektra nemotornih ispoljavanja i dezinhibisanog ponašanja čija jeosnova karakteristika repetitivno ponavljanje obrazaca ponašanja sa brojnimštetnim posljedicama. U psihopatološka ispoljavanja povezana sa aberantnomstimulacijom dopaminskih receptora ubrajaju se poremećaj kontrole impulsa,sindrom dopaminergičke disregulacije i poseban oblik repetitivnog ponašanjaoznačen kao punding. U ovom pregledu literature fokusiraćemo se na fenomenologijui epidemiologiju ovih ispoljavanja, kao i na mogućnosti njihovogdijagnostikovanja. U skladu sa do sada poznatim činjenicama, kod oboljelihod Parkinsonove bolesti, kao i brojnih eksperimentalnih modela, osvrnućemose na aktuelni stav o ulozi bazalnih ganglija u regulaciji motorike i ponašanja.Konačno, shodno pretpostavljenom neurobiološkom supstratu razmotrićemoi mogući racionalan terapijski pristup ovim poremećajima.

Ključne riječi: Parkinsonova bolest, poremećaj kontrole impulsa, sindromdopaminergičke disregulacije, punding, terapija