Faktori povezani sa gubitkom prohodnosti arteriovenske fistule za hemodijalizu

Abstract

Uvod. Cilj rada je da se ispita učestalost ranih i kasnih postoperativnih komplikacija
arteriovenske fistule (AVF) i utvrde faktori povezani sa gubitkom
prohodnosti AVF.
Metode. Ispitivanje je obuhvatilo 250 bolesnika kojima je kreirana nativna
podlaktična AVF za hemodijalizu, a potom su praćeni najmanje šest mjeseci.
Bolesnici su podijeljeni u dvije grupe: grupa 1, 50 bolesnika (30 muškaraca,
65,9 ± 11,9 godina) kod koje je došlo do gubitka prohodnosti AVF poslije
31,8 ± 38,8 mjeseci; grupa 2, 200 bolesnika (106 muškaraca, 67,6 ± 9,5 godina)
sa funkcionalnom AVF praćena 57,5 ± 40,1 mjeseci. Bolesnicima su pored
kliničkog stanja, funkcionalnosti AVF, redovno kontrolisani biohemijski
parametri preporučeni za bolesnike na hemodijalizi.
Rezultati. U prvoj grupi bio je značajno veći procenat bolesnika sa dijabetesom
(42% vs. 12%), hipotenzijom (42% vs. 2%) i anemijom (100% vs. 83,5%)
u odnosu na drugu grupu, dok nije bilo razlike u demografskim, kliničkim i
laboratorijskim parametrima. Bolesnici prve grupe imali su značajno manji
dijametar vene (2,4 ± 0,25 mm vs. 2,7 ± 0,31 mm; p = 0,0001), češće zadebljan
zid vene (32% vs. 8%), kao i lošiji kvalitet arterije korišćene za AVF u
odnosu na bolesnike druge grupe. Vrijeme od operacije AVF do njene eksploatacije
bilo je značajno kraće kod bolesnika sa okluzijom AVF (28.9 ±
6.6 dana vs. 95,0 ± 152,6 dana; p = 0,0025). Broj intraoperativnih, kao i ranih
i kasnih postoperativnih komplikacija bio je značajno veći u prvoj nego
u drugoj grupi. Multivarijantna logistička regresiona analiza je izdvojila kao
nezavisne faktore povezane sa gubitkom prohodnosti AVF hipotenziju, korišćenje
AVF za hemodijalizu poslije manje od 45 dana od kreiranja, broj intraoperativnih
komplikacija, dijabetes, anemiju, prethodnu kanulaciju vene
korišćene za AVF, kvalitet arterije i vene i broj postoperativnih komplikacija.
Zaključak. Bolesnici sa gubitkom prohodnosti AVF imali su značajno veći
broj intraoperativnih i postoperativnih komplikacija. Gubitak prohodnosti
AVF povezan je sa nizom promjenljivih faktora rizika čije prepoznavanje i
eliminisanje može da poboljša funkcionisanja AVF i produži vrijeme njene
eksploatacije.