Analiza povezanosti kriminalnog ponašanja sa psihičkim osobinama počinilaca kriminalnih djela

Abstract

Uvod. Istraživanja u ovom radu preduzeta su sa ciljem da se utvrdi
povezanost kriminalnog ponašanja sa psihičkim osobinama
počinilaca kriminalnih djela.
Metode. Istraživanje obuhvata štićenike Kazneno-popravnih zavoda
iz Republike Srpske i Sudskog odjeljenja Klinike za psihijatriju
Sokolac. Uzorak čini 118 počinilaca krivičnih djela. Strukturu ispitivanog
uzorka čini grupa homicidanata od 60 štićenika i grupa nehomicidanata,
od 58 štićenika koju čine 3 podgrupe – podgrupa
počinilaca razbojništva (N = 21), krađe (N = 17) i ostalih krivičnih
djela (N = 20). U svrhu eksploracije osnovnog problema i ciljeva
istraživanja koristi se MMPI-201 (Minesota multifazični inventar
ličnosti) test ličnosti.
Rezultati. Nađeni su visoki prosječni skorovi (> 60) na skalama
psihopatije, histerije, šizofrenije, depresije i paranoidnosti u grupi
homicidanata, a visoke prosječne vrijednosti (> 60) samo na
skali psihopatije u grupi nehomicidanata. Istraživanje je pokazalo
da su u grupi homicidanata prisutnije psihičke bolesti i stanja
nego u grupi nehomicidanata: disocijalni poremećaj ličnosti je dijagnostikovan
kod 31,66% homicidanata i 25,86% nehomicidanata,
što je 28% od ukupnog broja ispitivanih štićenika. Histrionični
poremećaj ličnosti je nađen kod 8,33% štićenika iz grupe homicidanata
a 6,89% štićenika iz grupe nehomicidanata. Dijagnoza
šizofrenije je postavljena kod 16,66% štićenika iz grupe homicidanata
i 6,89% štićenika iz grupe nehomicidanata. Depresija je dijagnostikovana
kod 20% homicidanata i kod 8,69% nehomicidanata.
Depresija se susreće u komorbiditetu, i to najčešće uz disocijalni
poremećaj ličnosti.
Zaključak. Postoji povezanost između psihičkih osobina i kriminalnog
ponašanja. Kod štićenika homicidalnih djela psihopatološke
i devijantne osobine ličnosti su izraženije nego kod štićenika nehomicidalnih
djela i kod njih su češće psihičke bolesti i stanja.