Numerička arealna gustina CD34 i CD117 imunoreaktivnih hematopoetskih ćelija u jetri humanog embriona i fetusa

Abstract

Uvod. Hematopoeza je proces stvaranja krvnih ćelija i uobličenih elemenata
krvi. Ovaj dinamičan proces se postnatalno odvija u koštanoj srži, dok je
prenatalna hematopoeza raspršena na više lokalizacija. Počinje u žumančanoj
kesi, u intraembrionalnim ostrvcima hematopoeze, nastavlja se u
jetri, slezini i koštanoj srži, a prema novim saznanjima i u placenti. Jetra je
kao najveći hematopoetski organ intrauterinog razvoja izvor matičnih ćelija
hematopoeze. Cilj rada je identifikacija i kvantifikovanje CD34 i CD117
imunoreaktivnih hematopoetskih ćelija u jetri humanog embriona i fetusa.
Metode. Korišćeno je 5 jetri humanih embriona i 25 jetri humanog fetusa
starosti od 7 do 38 nedelja gestacije. Uzorci jetre podvrgnuti su rutinskoj
obradi do parafinskih kalupa. Tkivni presjeci, debljine 5 μm bojeni su hematoksilinom
i eozinom, kao i imunohistohemijskim dokazivanjem CD34
i CD117 antigena. Kvantifikacija je urađena morfometrijski određivanjem
numeričke arealne gustine. U statističkoj analizi korišćen je Hi-kvadrat test.
Rezultati. Numerička arealna gustina CD34 imunoreaktivnih hematopoetskih
ćelija u jetri u embrionalnom periodu razvića je iznosila 0,35%, 0,30%
u prvom trimestru (koji obuhvata i embrionalni i fetalni period), 0,46% u
drugom trimestru i 0,10% u trećem trimestru. Numerička vrijednost arealne
gustine CD117 imunoreaktivnih hematopoetskih ćelija u jetri za embrionalni
period je iznosila 0,28%, 0,50% u prvom trimestru (koji obuhvata i embrionalni
i fetalni period), 0,11% u drugom trimestru i 0,09% u trećem trimestru.
Zaključak. Jetra embriona i fetusa predstavlja značajan izvor CD34 i CD117
imunoreaktivnih hematopoetskih ćelija.