Kognitivna niša

Abstract

U zajedničkoj publikaciji sa Alfredom Raselom Volasom, Čarls Darvin je
objasnio teoriju po kojoj se svi živi oblici razvijaju putem prirodne selekcije
u kojoj je borba za opstanak imala efekat sličan vještačkoj selekciji koja se
primjenjuje u selektivnom uzgoju. Pored podudarnosti gledišta o nastanku
živog svijeta, ova dva naučnika imala su i neslaganja. Volas je tvrdio da
inteligencija nikada nije mogla nastati kroz prirodnu adaptaciju, nego kao
posljedica inteligentnog dizajna (intelligent design). Darvin je insistirao na
tome da se ljudska inteligencija u potpunosti može objasniti teorijom evolucije.
Ova razlika u gledištima ustvari je manifestacija različitosti u nastojanju
da se odgovori na pitanje: “Zašto su ljudi tako pametni?”
U tom kontekstu, osnovni cilj ovog rada je izvršiti pregled literature iz evolucione
psihologije i predstaviti objašnjenje evolucije ljudske inteligencije.
Drugim riječima, ovim radom nastoji se objasniti zbog čega su ljudi danas
u mogućnosti ostvariti takve intelektualne podvige kao što su matematika,
nauka, filozofija, pravo itd, imajući u vidu da se ovakve sposobnosti ili
talenti ne mogu naći u staništu iz koga su ljudi evoluirali. Rezultati su pokazali
da evolucioni psiholozi smatraju da su ljudi tako inteligentni, jer su
evoluirali kako bi popunili “kognitivnu nišu”. Kognitivna niša predstavlja
način preživaljavanja koji karakteriše upravljanje okruženjem posredstvom
kognicije i socijalne saradnje.