RIZICI SOCIJALNOG RAZVOJA REPUBLIKE SRPSKE

Abstract

Socijalni razvoj Republike Srpske odreĊen je društveno-ekonomskim procesima karakteristiĉnim za postkonfliktno i tranzicijsko društvo. Socijalna razgradnja društva koja je uslijedila nakon propasti socijalistiĉkog koncepta razvoja intezivirana je posljedicama ratnih sukoba tokom devedesetih godina prošlog vijeka i posljedicama prirodnih nepogoda u prvim decenijama 21. vijeka. U meĊuvremenu su se desili globalni procesi koji su dodatno odredili socijalni razvoj Bosne i Hercegovine i Republike Srpske u njoj. Ekonomske turbulencije na globalnom svjetskom trţištu kapitala, 2007. godine, pandemija korona virusa 2020. i rat u Ukrajini 2022. godine dodatno su poremetili socijalnu stabilnost društva Republike Srpske. Konstantni sukob na relaciji drţava - entitet ĉitavo vrijeme je djelovao kao politiĉki katalizator sve veće socijalne neizvjesnosti graĊana, a posebno onih koji su socijalno najosjetljiviji. Promjene ekonomskog okruţenja, demografski procesi, vanjskopolitiĉki i unutarpolitiĉki kontekst uveliko su uticali na kljuĉne rizike socijalnog razvoja Republike Srpske. Siromašni, djeca i mladi, lica sa invaliditetom, starija lica, ţene i pripadnici manjinskih grupa ĉine socijalno najosjetljivije grupe na ĉijim sudbinama se najzornije mogu identifikovati kljuĉni rizici socijalnog razvoja savremenog društva Republike Srpske, a to su: depopulacija, siromaštvo i ekonomska deprivacija, nezaposlenost, kriza porodice i porodiĉnih vrijednosti, rodna neravnopravnost, ugroţenost mentalnog zdravlja i dr. Ĉlanak se bavi uzrocima i posljedicama pojedinih socijalnih rizika na razvoj Republike Srpske, sa implikacijama na socijalno najosjetljivije kategorije stanovništva.