PORODIČNI FAKTORI RIZIKA ZA ZAVISNOSTI OD PSIHOAKTIVNIH SUPSTANCI I BIHEVIORALNE ZAVISNOSTI

Abstract

U ovoj studiji istraživana je povezanost porodičnih faktora rizika sa nastankom i razvojem zavisnosti od psihoaktivnih supstanci i bihevioralnih zavisnosti na reprezentativnim uzorcima od 3003 ispitanika iz Srbije i 1489 ispitanika iz Crne Gore. Pored opštih pitanja o socijalno-demografskim i socijalno-ekonomskim obilježjima, u istraživanju je korišćen inventar od 11 upitnika za 11 bihevioralnih zavisnosti sa ukupno 282 pitanja. U istraživanje su uključeni sledeći faktori rizika: nikotinizam i alkoholizam jednog ili oba roditelja, razdvajanje i razvod roditelja, duševna bolest, prostitucija, samoubistvo, ubistvo i kriminaltet među članovima roditeljskih porodica, preterana strogost, popustljivost, prezaštićivanje i odbacivanje od strane oca, preterana strogost, popustljivost, prezaštićivanje i odbacivanje od strane majke, ozbiljni sukobi sa jednim ili oba roditelja zbog nerazumevanja, zanemarivanje ili zlostavljanje ispitanika od strane jednog ili oba roditelja. Od psihoaktivnih supstanci u istraživanje smo uključili: zavisnost od duvana, zavisnost od alkohola, zavisnost od marihuane, zavisnost od opijata i zavisnost od psihostimulansa, a od bihevioralnih zavisnosti: zavisnost od video-igrica, zavisnost od televizije, zavisnost od Fejsbuka, zavisnost od ljubavnog partnera, zavisnost od rada, zavisnost od hrane, zavisnost od Interneta, zavisnost od seksa, zavisnost od mobilnih telefona, zavisnost od kocke i zavisnost od Internet seksa. U istraživanju su primenjeni t test i binarna logistička regresija. Nađena je visoka ili vrlo visoka povezanost između najvećeg broja porodičnih faktora rizika i zavisnosti od psihoaktivnih supstanci, odnosno bihevioralnih zavisnosti.
Ključne reči: porodični faktori rizika, bihevioralne zavisnosti