NASILJE U PORODICI U KRIVIČNOM PRAVU DRŽAVA U OKRUŽENJU BOSNE I HERCEGOVINE

Abstract

Različiti oblici i vidovi ispoljavanja nasilja u porodici predstavljaju staru, arhaičnu društvenu pojavu u okviru kriminaliteta nasilja. Ova nedopuštena, proskribovana, zabranjena i kažnjiva ponašanja su bila prisutna u svim društvima na svijetu. Međutim, takva ponašanja sa elementima nasilja, koja su se dešavala u uskom krugu supružnika ili članova iste porodice (krvnih srodnika u pravoj ili pobočnoj liniji), su ostajala dugo daleko van sfere posmatranja zakonodavca. Zato su inkriminacije nasilja u porodici kao samostalna krivična djela sa zaprijećenim krivičnim sankcijama, znatno kasnije, tek krajem 20. vijeka inkorporisana u nacionalna krivična zakonodavstva pojedinih država.
U cilju potpunijeg i svestranijeg sagledavanja problematike krivičnih djela nasilja u porodici u Bosni i Hercegovini, nije dovoljno da se posvetimo samo teorijskoj i praktičnoj analizi oblika ispoljavanja, karakteristika i obilježja ovih krivičnih djela u osnovnom, kvalifikovanim ili privilegovanim oblicima, prema odredbama domaćeg pozitivnog zakonodavstva, već je potrebno da određenu pažnju posvetimo i uporednopravnoj (komparativnoj) analizi ovih krivičnih djela u krivičnopravnim sistemima država u okruženju Bosne i Hercegovine. To je logično i opravdano jer se radi o pravnim sistemima (porodičnim, krivičnim, prekršajnim) država koje su do kraja dvadesetog vijeka bile u sastavu iste države – SFRJ koja je baštinila identičnu pravnu tradiciju i regulative u mnogim oblastima društvenog i pravnog života. U tom kontekstu, u radu se analiziraju krivična zakonodavstva Crne Gore, Hrvatske, Sjeverne Makedonije, Slovenije i Srbije.
Ključne riječi: nasilje, porodica, krivično djelo, zakon, krivica.