MALOLETNICI KAO IZVRŠIOCI KRIVIČNOG DELA NASILJA U PORODICI

Abstract

Nasilje u porodici je u Krivični zakonik Republike Srbije uvedeno još 2002. godine najpre inkriminacijom u članu 118a, ali je donošenjem novog Krivičnog zakonika čija je primena otpočela 1. januara 2006. godine, ovo delo regulisano u članu 194. u grupi krivičnih dela protiv braka i porodice. Noveliranjem zakonskog teksta, ovo delo je do pozitivne primene pretrpelo nekoliko izmena i dopuna, bez modifikacije osnovnih konceptualnih normi, ali u poošrtavanju njegovog kažnjavanja. Inkriminacija dela nasilja u porodici i određenje osnovnog i težih oblika je pokazatelj pravnog sistema da se porodica štita kao osnovna vrednost ljudskog društva. Kao lex specialis u smislu podrobnije inkriminacije ovog dela, a posebno u doprinosu njegove prevencije 2016. godine je donet i Zakon o sprečavanju nasilja u porodici koji se primenjuje samo na punoletne učinioce. Anazirajući tekstove o krivičnom delu nasija u porodici stiče se utisak da su izvršioci ovog dela najčešće pojavljuju punoletna lica, supružnici, muskarci, pa i žene, pa se nametnulo pitanje da li se maloletnici pojavljuju u kategoriji izvršioca nasilja u porodici, imajući u vidu da se po logici stvari najčešće javljaju u ulozi žrtve. Statistički podaci su pokazali ipak zapanjujuć podatak koji se odnosi na to da se maloletnici pojavljuju kao izvršioci ovog dela, a ukoliko uzmemo u obzir činjenicu da roditelji retko prijavljuju svoje dete kao izvšioca nasilja u porodici, kao i da se retko kasnije u krivičnom postupku priključuju i gonjenju, stiče se utisak da je težina ovog dela izvršena od strane maloletnika još veća. U tome ide u prilog i činjenica da je tamna brojka kod maloletnih izvšioca dela nasilja u porodici izražena, te da i statistički podaci i zvanične prijave nisu siguran i stoprocenti pokazatelj zastupljnenosti maloletnika kao izvršioca ovog dela. Autor u radu se kratko osvrće na normiraje krivičnog dela nasilja u porodici u Krivičnom zakoniku Republike Srbije, dok suštinu rada stavlja na statističku analizu broja prijavljenih, optuženih i osuđenih maloletnika za izvršeno delo nasilja u porodici u vremenskom okviru od deset godina,kao i na krivične sankcije koje su im za ovo delo izrečene, na osnovu čega se iznose zaključci u vezi zastupljenosti maloletnika kao izvršioca ovog dela.