KONCEPT SISTEMSKE REZILIJENTNOSTI: IMPLIKACIJE ZA PREVENCIJSKU PRAKSU

Abstract

Savremena prevencijska praksa zasniva se na dizajniranju i implementaciji programa izvedenih na postavkama komplementarnih pristupa prevencijske nauke, pozitivnog razvoja mladih i rezilijentnosti. Ne umanjujući značaj preventivnog delovanja baziranog na redukovanju rizičnih i jačanju protektivnih faktora različitih problema ponašanja, te unapređivanja individualnih i sredinskih snaga, resursa, potencijala i prednosti koje su u direktnoj funkciji promocije pozitivnog razvoja mladih, u radu će biti prezentovane konceptualne osnove sistemske rezilijentnosti i implikacije koje primena ovog pristupa može imati u domenu prevencijske prakse. Nakon pojmovnog određenja rezilijentnosti i predstavljanja modela multisistemske rezilijentnosti, u centralnom delu rada će, u cilju razumevanja načina funkcionisanja rezilijentnosti u situacijama ugroženosti sistema, posebna pažnja biti posvećena analizi ključnih karakteristika koje se pokazuju zajedničkim za rezilijentnost različitih sistema, te deskripciji procesa perzistencije, rezistencije, oporavka, adaptacije i transformacije kao mehanizama za koje je utvrđeno da stoje u vezi sa rezilijentnošću. Uvažavanjem naučnih potvrda da je rezilijentnost proces koji se manifestuje isključivo u kontekstima nedaća, da su rezilijentni sistemi otvoreni, dinamični i kompleksni, te da uključuju diverzitet, redundantnost i participaciju, promovišu povezanost i demonstriraju eksperimentisanje i učenje, u završnom delu rada, za potrebe unapređivanja prevencijske prakse, biće izvedene preporuke značajne za dizajniranje efektivnih programa izgradnje rezilijentnosti.